Historia obecnego Zespołu Szkół nr 1 imienia Adama Mickiewicza w Lublińcu rozpoczęła się w 1922 roku. W mieście, które wróciło wtedy do Rzeczypospolitej, otwarto 8-klasową szkołę średnią. Używała ona nazwy
Wyższa Szkoła Miasta Lublińca. W dniu 21 stycznia 1926 roku Rada Miejska Lublińca nadała szkole nazwę Gimnazjum Miejskie imienia św. Stanisława Kostki. Siedzibą szkoły był piętrowy budynek przy ulicy Sądowej.
Pierwszym dyrektorem szkoły został Konrad Markiton (1890-1965), uczestnik powstań śląskich i działacz plebiscytowy. W 1924 roku, oprócz dyrektora, który uczył matematyki, fizyki i języka łacińskiego, w szkole było zatrudnionych siedmiu nauczycieli.
Konrad Markiton pełnił funkcję dyrektora przez dwa lata. W 1924 roku wybrany został naczelnikiem gminy Łagiewniki koło Bytomia. W roku szkolnym 1924/1925 dyrektorem szkoły był Wiktor Bazanowski (ur. 1878), który poprzednio kierował gimnazjami w Kowlu i Kobryniu. W dniu 25 października 1925 roku Rada Miasta Lublińca powołała na dyrektora szkoły doktora
Józefa Areckiego (1884-1940), który pełnił tę funkcję do 1932 roku.
dr Józef Arecki – siedzi piąty od prawej strony, w gronie nauczycieli i maturzystów rocznika 1930
Przełomowym dla szkoły okazał się rok 1926. Wtedy to, podległa dotąd miastu Lubliniec szkoła, stała się szkołą państwową, zarządzaną przez władze autonomicznego województwa śląskiego. W dniu 1 listopada 1926 roku powołano do życia Gimnazjum Państwowe imienia Adama Mickiewicza, jednocześnie wstrzymując rekrutację dziewcząt (w 1930 roku do szkoły uczęszczało 6 uczennic, prawdopodobnie w pełni odpłatnie, oraz 279 chłopców). Dotychczasowy budynek szkoły, który mieścił 9 sal lekcyjnych, pokój nauczycielski oraz kancelarię dyrektora, okazał się zbyt mały wobec systematycznie rosnącej liczby uczniów. Aby temu zaradzić, utworzono komitet mający pozyskać fundusze od władz wojewódzkich na budowę nowej siedziby. Największe starania w tym zakresie czynili: ksiądz Jan Szymała, dyrektor Arecki, starosta lubliniecki dr Paweł Piechaczek i przewodniczący Rady Miasta Lublińca dr Emil Cyran. Władze województwa śląskiego uzyskały w 1928 roku w USA tak zwaną pożyczkę amerykańską, z której sfinansowano nowy gmach szkoły przy ulicy Sobieskiego. Budowa trwała w latach 1928-1929, a nowy budynek oddano uroczyście do użytku w dniu 6 grudnia 1929 roku.
W nowym gmachu, w którym znajdowało się aż 117 pomieszczeń, naukę rozpoczęli również Polacy mieszkający w niemieckiej części Górnego Śląska, nazywani „Opolanami”. W roku szkolnym 1930/1931 do szkoły uczęszczało 285 uczniów, w tym 120 „Opolan”. Dla tych ostatnich wybudowano hotel – bursę uczniowską, znajdującą się u zbiegu ulic Sobieskiego oraz Żwirki i Wigury. Nadano jej nazwę Pierwszej Śląskiej Bursy Gimnazjalnej im. ks. Konstantego Damrota. Mogło w niej zamieszkać 145 uczniów.
W 1933 roku dyrektorem szkoły został Adam Tyran (1882-1956), który swoją funkcję pełnił do 1939 roku. W wyniku przeprowadzonej w kraju w 1932 roku reformy edukacyjnej – tzw. jędrzejewiczowskiej do szkoły zaczęto przyjmować również dziewczęta. Nauka w gimnazjum po reformie trwała 4 lata, a następnie, od roku 1937, można było kontynuować ją w nowo powstałych dwuletnich liceach ogólnokształcących. Szkoły o profilu licealnym nie było jednak w Lublińcu. Aby uniknąć dojazdów do innych miast, rada rodzicielska w 1936 roku wystosowała petycję do władz województwa, aby te otwarły klasy licealne w lublinieckim gimnazjum. Prośba ta uzyskała akceptację i w 1937 roku utworzono Państwowe Gimnazjum i Liceum Koedukacyjne imienia Adama Mickiewicza. W latach 1930-1939 w gimnazjum i liceum maturę uzyskało co najmniej 127 uczniów.
Pierwsi absolwenci liceum – rocznik 1939. Maturę uzyskało wówczas dziewięciu uczniów. Piąty od prawej strony siedzi dyrektor szkoły Adam Tyran.
Okrutny czas II wojny światowej przerwał działalność Mickiewiczowskiej Szkoły Średniej. Jej pracowników i uczniów mordowały i prześladowały zarówno reżimy hitlerowskich Niemiec jak i stalinowskiego ZSRR. Pamięć o tych czasach przypominają dwie tablice znajdujące się w szkole. Pierwsza „W hołdzie byłym nauczycielom i wychowankom Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Lublińcu poległym za wolność i niepodległość ojczyzny w latach 1939-1945” oraz druga, przywołująca pamięć zamordowanego w Katyniu profesora Józefa Filipowskiego (1898-1940), wykładowcy historii i podoficera rezerwy z 1939 roku. W Katyniu zamordowany został także drugi profesor Gimnazjum –
Stanisław Adamczyk (1899-1940), który uczył przyrody i chemii.
Szkoła wznowiła swoją działalność w 1945 roku. W jej murach przeprowadzano różne formy kształcenia. Siedzibę miało tutaj gimnazjum, liceum, szkoła podstawowa, zawodowa, technikum i inne placówki. W 1965 roku powołano jednolite Liceum Ogólnokształcące imienia Adama Mickiewicza. Obecny Zespół Szkół nr 1 imienia Adama Mickiewicza utworzono w 2003 roku. Tworzą go obecnie I Liceum Ogólnokształcące oraz Technikum nr 1.
Powojenna i współczesna szkoła kontynuuje tradycje innowacyjności i nowoczesności, nawiązujące do okresu przedwojennego. Symbolami „Mickiewicza” stały się unikatowe w skali kraju obserwatorium astronomiczne, zmodernizowany stadion szkolny, strzelnica sportowa, a dziś są to również nowoczesna hala sportowa wraz z kompleksem boisk.
Bogata historia szkoły doczekała się wspaniałej serii wydawnicze w postaci „Lublinieckiego Pamiętnika Pedagogicznego”. Na łamach czterech dotychczasowych zeszytów przedstawiono dorobek wielu pokoleń nauczycieli, wychowawców i uczniów Mickiewiczowskiej Szkoły Średniej, który składa się na jej historię. Prześledzić ją można również na szkolnej stronie w specjalnym muzeum internetowym. W 2022 roku szkoła będzie obchodzić jubileusz 100-lecia swojej działalności w Lublińcu.
Zmiany organizacyjne szkoły od 1922 roku
Dyrektorzy szkoły
Opracował: dr Sebastian Ziółek